Durf te investeren in werknemers vóórdat ze uitvallen

Op deze plek delen we ervaringen en inzichten van leefstijlcoaches waar jij door geïnspireerd kunt raken. Of je nu net begint aan een van de opleidingen tot leefstijlcoach of al bent afgestudeerd; bij de Academie blijf je altijd leren! Deze keer vertellen Martina Kuipers en Angelique Spoor van ArboAnders hoe ze samen met de Academie werkgevers en werknemers in beweging krijgen.

ArboAnders is een vrij kleine Arbodienst met een grote missie: de kracht van leefstijl inzetten bij zowel re-integratie als het voorkomen van arbeidsverzuim. Om dat te bereiken werkt ArboAnders samen met de Academie. Zo is Martina Kuipers 1 van de 4 medewerkers van ArboAnders die de opleiding tot leefstijlcoach bij de Academie volgen. Martina is oorspronkelijk verpleegkundige en sinds 2019 praktijkondersteuner bedrijfsarts bij ArboAnders. Angelique Spoor, al 15 jaar werkzaam bij ArboAnders en sinds november 2022 commercieel directeur, ontwikkelt allerlei nieuwe diensten, deels in samenwerking met de Academie. Trainingen op het gebied van leefstijl en bewustwording bijvoorbeeld, waarmee werkgevers leefstijl in hun bedrijf op de kaart kunnen zetten. Wat voegt deze samenwerking toe aan ArboAnders? Een dubbelinterview met Martina en Angelique.

Wat is het grootste misverstand over Arbodiensten?

Martina: ‘Dat ze stoffig zijn. En dat Arboartsen mensen met een zweep dwingen om weer aan het werk te gaan. Maar die tijden zijn echt veranderd, al moeten sommige mensen daar nog wel aan wennen. Laatst had ik een intake met een werknemer. ‘Ik heb een probleem, zei hij, ‘wat fijn dat jij het voor me gaat oplossen.’ Hij nam, zoals ik vaker zie, vanuit de dramadriehoek de slachtofferrol aan. ‘Nee’, antwoordde ik. ‘Dat kan ik niet doen. Maar ik kan jou wel helpen om dat zélf te doen.’

En toen?

Martina: ‘Uiteindelijk zijn mensen altijd blij als ze zich realiseren dat ze zelf de regie kunnen nemen. Dat ze zelf veel kunnen doen om zich beter te voelen. Daar sluit wat ik heb geleerd bij de Academie ook goed bij aan. Vroeger was ik zelf veel meer gewend om ook vanuit de dramadriehoek te werken – keihard – en als redder adviezen te geven. Steeds vanuit het idee dat die zouden kunnen helpen, maar dat was meestal niet zo. Nu leun ik veel meer achterover en stel ik vragen zodat mensen zelf gaan inzien waar hun klachten eigenlijk vandaan komen. En dat werkt wél. Mensen komen in beweging om iets aan hun leefstijl te veranderen. Het is dus niet de Arbodienst die bepaalt wat er nodig is. Nee, dat bepaal jij.’ Angelique vult aan: ‘En daar heb je als leefstijlcoach soms best wat brutaliteit voor nodig.’

Hoezo brutaliteit?

Angelique: ‘Om mensen te confronteren met zichzelf. In mijn tijd als verzuimmanager, een jaar of vijf geleden, was er al aandacht voor het bespreken van leefstijl. Ik denk nog vaak aan een gesprek met een werkgever die veel commentaar had op de leefstijl van een van zijn werknemers. Die werknemer kon zijn baan niet meer uitoefenen vanwege fysieke beperkingen en stress gerelateerde klachten en schoof de verantwoordelijkheid daarvoor af op zijn werkgever. ‘Ik ben bij jou in dienst dus jij moet voor mij zorgen’. De werkgever, een man met flink overgewicht en een drankprobleem, schoof alle verantwoordelijkheid juist af op de werknemer én had torenhoge verwachtingen van diens zelfredzaamheid. ‘Mag ik even heel brutaal zijn’ vroeg ik de werkgever. ‘Je eist van je mensen dat ze goed voor zichzelf zorgen. Maar wat voor voorbeeld geef jij hen?’ Hij schrok en viel stil. Mijn opmerking zette hem aan het denken. Hij stopte met drinken, liet een maagband plaatsen en is 60 kilo afgevallen. En het mooiste: hij leerde beter naar zichzelf en naar zijn medewerkers kijken. Wat vind je belangrijk? Wat heb je echt nodig? Samen met zijn werknemer kwam hij tot goede gesprekken, waar ik steeds minder bij aanwezig hoefde te zijn.’

Stuit die confronterende houding niet ook op weerstand?

Angelique: ‘Soms wel, maar veel werkgevers zien gelukkig ook in dat er iets moet veranderen. Nu is het zo dat de ‘Hemelpoort’ opengaat als iemand uitvalt. Dan lijkt geen moeite te veel en is er veel geld beschikbaar voor ondersteuning. Maar we hebben die financiële middelen juist nodig om verzuim te voorkomen. Vandaar dat we veel meer inzetten op preventie en bijvoorbeeld met de Academie trainingen ontwerpen waarmee managers hun personeel kunnen screenen. Dan moeten werkgevers investeren voordat het kwaad is geschied en dat vraagt veel lef. Dat is er nog niet genoeg. Dit is een nieuwe manier van denken waar nog geen beleid voor bestaat. Maar het kan niet anders, dat maakt de arbeidskrapte duidelijk zichtbaar. 15 jaar geleden reageerden er op 1 vacature 50 tot 60 mensen. Nu is het lastig om aan goed personeel te komen. Je mensen zijn goud. Gelukkig zien steeds meer werknemers dat in.’

Vanwaar de samenwerking met de Academie?

Angelique: ‘Omdat Yneke ánders is. Zij plakt, net als wij, geen pleisters maar onderzoekt alles tot op de bodem. Haar visie en missie om leefstijlproblemen bij de kern aan te pakken, op een respectvolle manier, gedragen door wetenschap en ervaring, spreekt ons binnen de directie enorm aan. Natuurlijk hebben wij een economisch doel, maar we willen met ArboAnders vooral van waarde zijn. Voor werkend Nederland en ook voor onze eigen mensen. Wat dat betreft is het prachtig om te zien hoe onze collega’s die de opleiding bij de Academie volgen, gaandeweg hun traject groeien.’ Martina vult aan: ‘Klopt. Ik weet nu zelf ook veel beter hoe ik de regie kan pakken om me beter te voelen!’

Vertel!

Martina: ‘Toen ik aan de opleiding begon zat ik niet lekker in m’n vel. Het was net corona geweest en ik stelde hoge eisen aan mezelf, maar die haalde ik vaak niet. Ik heb echt geleerd om kleinere doelen te stellen en om die heel concreet en behapbaar te maken. En die haal ik vaak wel. Dat voelt goed! Nog zoiets: ik dacht altijd; ik kan niet mindful zijn want m’n hoofd gaat alle kanten op. Nu weet ik dat alleen al het opmerken daarvan mindful is en kan ik stress makkelijker van me af laten glijden. Het belang van ‘eigenaarschap’, waar we bij werkgevers en werknemers zo op hameren, kun je pas goed overbrengen als je het zelf hebt ervaren.’

Interview Susanne de Joode