Anti-nutriënten, zoals fytinezuur in granen, lectinen in peulvruchten en alkaloïden in nachtschadegroenten, belemmeren de opname van andere voedingsstoffen. Ze zitten in plantaardige voeding en worden juist in andere voedingspatronen zoals het paleodieet zoveel mogelijk vermeden. Maar hoe schadelijk zijn anti-nutriënten?
Bioactieve stoffen
Planten maken veel bioactieve stoffen aan om zichzelf te beschermen tegen ziektes, insectenvraat en omgevingsfactoren zoals uv-licht. Lycopeen, bijvoorbeeld, beschermt de tomaat tegen uv-straling en kan voor ons mensen gunstige effecten hebben, zoals het verlagen van het risico op prostaatkanker. Wat in de plant werkt als beschermingsmechanisme, kan dus ook voordelen hebben voor ons als we het eten.
Opname mineralen
Sommige anti-nutriënten kunnen weliswaar de opname van mineralen verminderen, zoals fytinezuur dat calcium en ijzer bindt, maar de effecten hiervan zijn beperkt bij een goed samengesteld eetpatroon met ook opname bevorderende stoffen. Bovendien helpen eenvoudige bereidingsmethoden om deze stoffen af te breken of te verminderen. Denk aan het weken van granen en peulvruchten, waardoor het fytinezuurgehalte daalt, of het grondig koken van bonen om lectinen af te breken. Zo worden potentieel schadelijke effecten verminderd, terwijl de voedingswaarde behouden blijft.
Bescherming
Dan zijn er ook nog saponinen, die veel voorkomen in soja. Deze stoffen beschermen de plant tegen schimmels en insecten, maar in ons lichaam kunnen ze een cholesterol-verlagend effect hebben en mogelijk zelfs beschermend werken tegen darmkanker. De hoeveelheid saponinen neemt overigens ook sterk af bij het koken.
Bewerken voedsel is goed
Het idee dat alle anti-nutriënten slecht zijn, is dus te kort door de bocht. Ze kunnen ook juist voordelen opleveren, zolang ze op de juiste manier worden bereid en in afwisseling met andere voedingsmiddelen worden geconsumeerd. In ieder geval vormen de anti-nutrienten een belangrijke reden met name peulvruchten en granen te weken en gaar te koken en brood langzaam te laten rijzen. Een belangrijke reden dan ook om het Rawfood dieet links te laten liggen en genuanceerder te kijken naar het bewerken van voedingsmiddelen. 🙂