Na alcohol en social media ook verbod op frisdrank voor jongeren?
Het drinken van frisdrank brengt namelijk ernstige risico’s met zich mee voor de algehele gezondheid van jongeren:
- Frisdrank leidt tot tandbederf door de hoge suikerconcentratie die leidt tot cariës (gaatjes) maar ook worden de tanden ge-etst door de zuren. Koolzuur en andere zuren zoals fosforzuur dragen bij aan de erosie van tandglazuur, wat tanden gevoeliger en kwetsbaarder maakt.
- Frisdranken bevatten veel calorieën zonder voedingswaarde die ook doordat het vloeibare calorieën zijn niet of nauwelijks verzadigen. Dit kan eenvoudig bijdragen tot gewichtstoename. Het regelmatig consumeren van suikerhoudende dranken is dan ook sterk geassocieerd met obesitas bij jongeren, wat het risico op langdurige gezondheidsproblemen zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten verhoogt. Naast deze leefstijlgerelateerde aandoeningen zijn er ook gevolgen voor de mentale gezondheid.
- Jongeren die veel frisdrank drinken, consumeren vaak minder gezonde alternatieven, zoals water, melk of dranken met voedingsstoffen. Dit kan leiden tot tekorten aan calcium, magnesium en vitamine D, die essentieel zijn voor groei en ontwikkeling.
- Cafeïne in veel frisdranken en energy drinks kan bijdragen aan slaapproblemen, prikkelbaarheid en angst.
- Overmatig gebruik van fructoserijke maïsstroop (high-fructose corn syrup) in frisdranken is gekoppeld aan niet-alcoholische leververvetting (NAFLD). Dit probleem komt steeds vaker voor op jongere leeftijd.
Maar er is nog een andere belangrijk reden waardoor in een studie van Wyshak en Frisch in 1994 (!) al gepleit werd voor het beperken van frisdrank. Door de sterke zuren zoals fosforzuur in frisdrank kan frisdrankgebruik naast botbreuken ook leiden tot een verminderde opname van magnesium en vitamine D, wat cruciaal is voor gezonde spieren en botten.
Daarnaast benadrukt de studie de afname van melkconsumptie bij adolescenten ten gunste van frisdrank, wat het risico op osteoporose op latere leeftijd vergroot. Calciumrijke diëten in combinatie met fysieke activiteit kunnen de negatieve effecten van frisdrank gedeeltelijk tegengaan, maar de consumptie van frisdrank zou volgens de onderzoekers beperkt moeten worden.
Over het onderzoek uit 1994 naar het risico van frisdrank op botgezondheid
Een reeks studies, waaronder die van Wyshak en Frisch (1994), hebben de relatie tussen frisdrankconsumptie en botgezondheid onderzocht. Deze studies hebben gebruik gemaakt van voedingsvragenlijsten, medische geschiedenis en statistische analyses om factoren zoals calorie-inname, calciuminname, fysieke activiteit en frisdrankgebruik te correleren met het optreden van botfracturen. Wyshak et al. selecteerden 127 adolescenten (76 meisjes, 51 jongens) en onderzochten de relatie tussen frisdrankgebruik, voedingsinname, calcium-fosfor-verhouding en botfracturen.
Resultaten
-
Frisdrank en botfracturen:
- Meisjes die regelmatig cola dronken, hadden een significant verhoogd risico op botfracturen, met een odds ratio (OR) van 3,59 (95% CI: 1,21–10,75, p = 0,022). Dit verband werd niet waargenomen bij niet-cola frisdranken of bij jongens .
- Elke extra consumptie van frisdrank draagt bij aan een verhoogde zure belasting van het dieet, wat botresorptie kan bevorderen en de botdichtheid negatief beïnvloedt .
-
Beschermende rol van calcium:
- Een hoge inname van calcium (?1200 mg/dag) had een beschermend effect met een OR van 0,284 (95% CI: 0,087–0,920, p = 0,036). De calcium-fosfor-verhouding was ook een significante factor, met een hogere verhouding die beschermend bleek .
-
Verschillen tussen meisjes en jongens:
- Bij jongens werd een omgekeerde relatie gevonden tussen totale calorie-inname en botfracturen, terwijl calcium- en frisdrankconsumptie geen significante effecten hadden. Dit suggereert dat andere mechanismen, zoals een hogere spiermassa, een beschermende rol kunnen spelen bij jongens .
De bevindingen wijzen erop dat fosforzuur, een veelgebruikt ingrediënt in cola, mogelijk de belangrijkste boosdoener is bij het verlagen van botdichtheid. Fosforzuur kan een negatieve invloed hebben op de calcium-fosforbalans in het lichaam, wat leidt tot botverlies, vooral in de adolescentie wanneer de piekbotmassa wordt opgebouwd.
Daarnaast benadrukt de studie de afname van melkconsumptie bij adolescenten ten gunste van frisdrank, wat het risico op osteoporose op latere leeftijd vergroot. Dit is met name voor vrouwen een toenemend probleem. Calciumrijke diëten in combinatie met fysieke activiteit kunnen de negatieve effecten van frisdrank gedeeltelijk tegengaan, maar de consumptie van frisdrank moet beperkt worden.
Frisdrankverbod voor meisjes?
De consumptie van frisdrank, vooral cola, vormt een groot risico voor de botgezondheid van adolescenten, met name meisjes. Gezien het belang van piekbotmassa in de adolescentie en de rol van calcium in het voorkomen van osteoporose, zijn voedingsinterventies en voorlichting essentieel. Vermindering van frisdrankconsumptie en wellicht meer zuivel is één van de interventies om botgezondheid bij vrouwen te verbeteren.
Bron: Carbonated beverages, dietary calcium, the dietary calcium phosphorus ratio, and bone fractures in girls and boys_Wyshak J Adolesc Health. 1994 (via Frits Muskiet)