Buurtsportcoaches bijspijkeren tot volwaardige leefstijlcoaches: De Academie biedt er sinds kort een speciale opleiding voor aan in samenwerking met Vereniging Sport en Gemeenten, onderdeel van een pilot. Waarom is dit zo’n goed (en goed gesubsidieerd) idee? Initiatiefneemster Ingrid Wijntjens van Vereniging Sport en Gemeenten legt het uit.
-
Hoe kwam je op het idee?
“Vanuit Vereniging Sport en Gemeenten* (onderaan dit artikel lees je meer over de VSG) merkten we dat gemeenten sport en beweging steeds meer inzetten om bijvoorbeeld eenzaamheid, overgewicht en armoede aan te pakken. Sport als middel, dus. Buurtsportcoaches**(zie ook onderaan) werken dan ook steeds vaker op het gebied van leefstijl en preventie, bijvoorbeeld bij het beweegdeel in de GLI.
Maar in hun opleiding hebben buurtsportcoaches nog niet veel geleerd over leefstijl en het coachen van individuen. Een pilot waarbij sportcoaches verder worden bijgespijkerd, was dus een logische stap. Bovendien is het beweegdeel nog best onderbelicht in de GLI, zo wordt het niet vergoed. Ook daar maken we ons vanuit de VSG in het verlengde van de pilot nu sterk voor.”
-
Waarom koos je voor De Academie?
“Ik wist heel goed wat ik zocht in een opleider en dat kan Yneke bieden: een mix van kwaliteit, ervaring en flexibiliteit. Ik had gezien dat De Academie ooit al een verkort traject voor fysiotherapeuten heeft verzorgd. Ook voor de buurtsportcoaches zocht ik een geaccrediteerde opleiding op maat, omdat zij al veel kennis en ervaring hebben op het gebied van bewegen en het werken met groepen. Vanaf het eerste moment dacht Yneke met me mee over hoe we de opleiding zo compact en toch volledig mogelijk aan kunnen bieden.
De opleiding duurt nu een jaar, met, zoals altijd, ook een dag zelfstudie per week. Evengoed een flinke tijdsinvestering voor de buurtsportcoaches! Daarom is het fijn dat we de reistijd zoveel mogelijk kunnen beperken; De Academie is de enige opleider met vestigingen in Ede, Zwolle en Rotterdam. Bovendien hebben we ervoor gekozen om deze opleiding hybride aan te bieden. We wisselen online lesdagen af met fysieke bijeenkomsten. De eerste 4 groepen zijn in begin 2024 gestart en ik hoor alleen maar enthousiaste verhalen van de cursisten.”
-
Hoe ziet de pilot er verder uit?
“Het duurde even voordat we echt konden beginnen maar ik ben heel tevreden hoe we de opleiding en alles wat eromheen zit hebben opgezet! De pilot duurt 3 jaar en elk jaar kunnen er 50 gemeenten/buurtsportcoaches meedoen. De opleiding wordt vergoed en gemeenten ontvangen bovendien 15.000 euro ‘uitvoeringsbudget’, zodat de buurtsportcoach ook echt in de lokale praktijk aan de slag kan.
Om de kwaliteit en effectiviteit te borgen, werken ook andere organisaties mee. Zo verzorgt het Kenniscentrum Sport en Bewegen de Community of Practice: de studenten komen, naast de opleiding, gemiddeld 3 x per jaar bij elkaar om van en met elkaar te leren. En het Mulier Instituut monitort de pilot, waaronder de meerwaarde van de opleiding voor de werkzaamheden van de buurtsportcoaches.”
-
Hoe helpt deze opleiding buurtsportcoaches om mensen nog verder te helpen?
“Los van alles wat de buurtsportcoaches leren over de hele leefstijl, is vooral de motiverende 1 op 1 coaching een belangrijke nieuwe vaardigheid. De studenten hebben vaak een achtergrond in sport en bewegen en hebben vooral geleerd om te werken met groepen en met mensen die een beetje op henzelf lijken. Mensen die sport leuk vinden en er zin in hebben. Maar voor de kwetsbare groepen, die beweging juist zo hard nodig hebben, is vaak alleen al het woord sport een brug te ver. Hen bereiken en motiveren is de grootste uitdaging voor buurtsportcoaches.
Degenen die voor de opleiding kiezen, willen hier echt voor gaan. Ik ken een aantal buurtsportcoaches die al leefstijlcoach zijn en hun ervaring is dat die 2 functies elkaar enorm versterken. Bijvoorbeeld bij de GLI: juist tijdens het bewegen stellen deelnemers zich wat makkelijker open op en zo ontstaan mooie haakjes voor de coaching.”
-
Hoe kunnen gemeenten/buurtsportcoaches zich aanmelden?
“Voor 2024 en 2025 zijn er nog voldoende plekken beschikbaar. Een volgende opleidingsronde start in het najaar van 2024. Gemeenten/buurtsportcoaches kunnen zich aanmelden via info@sportindebuurt.nl. Sommige gemeenten melden meer buurtsportcoaches aan en financieren dan zelf ook nog een opleidingsplaats.”
Interview Susanne de Joode
*Vereniging Sport en Gemeenten
De VSG ondersteunt gemeenten bij de integrale vormgeving, ontwikkeling en uitvoering van sportbeleid en accommodatievraagstukken. De VSG biedt een landelijk platform voor ontmoeting en kennisuitwisseling. Daarnaast maakt de VSG zich sterk voor belangenbehartiging bij de rijksoverheid en krijgt ook opdrachten vanuit met name het ministerie van VWS, zoals de pilot waar dit artikel over gaat.
**Buurtsportcoaches
Alle Nederlandse gemeenten hebben een of meerdere buurtsportcoaches, al naar gelang het inwoneraantal en het aantal inwoners met gezondheidsachterstanden. In totaal zijn er zo’n 6000. Ze zijn werkzaam bij bijvoorbeeld een sportbedrijf, de gemeente, een zorginstelling of de kinderopvang. Vanuit de bestuurlijke afspraken binnen de Brede Regeling Combinatiefuncties wordt 40% van het salaris van de buurtsportcoach vergoed. De gemeente organiseert de overige 60% cofinanciering. De buurtsportcoach is vooral een verbinder; de spin in de wijk die allerlei domeinen samenbrengt en mensen in de buurt helpt om te gaan sporten en bewegen.