De aanleiding was een vraag van een student in een les over vitaminen en mineralen: Welke supplementen ik zelf slik. Natuurlijk slik ik als 50-plusvrouw dagelijks 1 of 2 pilletje vitamine D. Maar omdat het lastig is om het uit je voeding te halen en maar weinig Nederlanders voldoende buiten komen is dat voor iedereen een goed idee. Want wie eet er nog halvarine op zijn brood?
En wat als je helemaal geen brood eet? Want dat doe ik ruim een jaar niet meer. De vraag werd toen of ik wel genoeg jodium binnenkrijg. En het blijkt dat veel meer mensen dat moeten doen. Met name jonge vrouwelijke veganisten die biologisch brood eten of helemaal geen brood.
Onlangs is er door het RIVM geconstateerd dat de inname van jodium vooral bij vrouwen afneemt. Dit zou niet verder moeten dalen want vooral voor zwangere vrouwen is jodium belangrijk voor de ontwikkeling van het ongeboren kind.
Jodium komt voor in brood dat gebakken is met bakkerszout, zeevis, eieren, zuivelproducten, zeewier en sommige vleeswaren. In Nederland zit er echter van nature niet veel jodium in de voeding. Daarom wordt jodium toegevoegd aan bakkerszout wat gebruikt wordt voor brood en broodvervangers zoals beschuit en knäckebröd. Maar bakkers zijn dat niet verplicht. Veel biologische bakkers zijn tegen toevoegingen en vermijden het gebruik van bakkerszout.
Wanneer je brood eet krijg je normaal gesproken voldoende jodium binnen. In de schildklier zit normaal gesproken een grote voorraad jodium. Wanneer je te weinig jodium binnenkrijgt dan merk je dat pas na enkele jaren. Dat is met name een risico wanneer je geen brood eet, brood van een bakker koopt die geen bakkerszout gebruikt of wanneer je zelf brood bakt zonder bakkerszout. Zorg er dan voor dat je jodium binnenkrijgt uit andere bronnen. In zeewier zit jodium maar de hoeveelheden variëren sterk. Daarom worden supplementen op basis van zeewier zoals kelptabletten afgeraden door het Voedingscentrum. De tabletten bevatten te veel of te weinig jodium. Beter zijn bronnen als zeevis, zuivel of eieren te nemen. Nog een reden om als jonge vrouwelijke veganist eens met een diëtist om de tafel te gaan zitten.
Want bij een tekort aan jodium gaat de schildklier trager werken en uiteindelijk opzwellen. Dit heet ook wel struma of krop. De klachten die je bij een traag werkende schildklier kunt ervaren zijn behalve gewichtstoename, het veel koud hebben, traagheid en verstopping. Bij kinderen leidt een jodiumtekort tot een groeiachterstand en een verminderd leervermogen en bij een groot tekort tot dwerggroei (cretinisme).
Het is voor mij geen reden om weer brood te gaan eten. Maar ik heb wel mijn leuke roze zout vervangen door JoZovaatjes. Ik eet zeer regelmatig vis en heel veel eieren. Die ik dan lekker royaal bestrooi met zout!
Yneke