Niet alleen kranten roepen het. Ook wetenschappers om me heen geloven dat we aan het begin staan van een nieuw tijdperk. Met grote gevolgen voor onze gezondheid. Maar ook met grote impact op de levensmiddelenindustrie en bijvoorbeeld besparingen in de luchtvaart.* Klinkt als goed voor mensen en de planeet.
Dit gaat niet over stoppen met vlees
En nee, dit gaat niet over het stoppen met vlees eten maar over medicijnen als Ozempic en Wegovy. Deze medicatie is op de markt gebracht voor mensen met diabetes type 2 en blijken een positief effect te hebben op het gewicht. De farmafabrikanten noemen het inmiddels obesitasmedicatie. Een recent onderzoek laat zien dat ook de hartgezondheid verbetert met deze afslankprikken. Een studie bij meer dan 17.600 mensen met obesitas en hart- en vaatziekten laat zien dat Wegovy het risico op beroertes, hartaanvallen en overlijden met 20 procent verlaagt. Volgens een Amerikaanse cardioloog komt dat niet door het afvallen alleen. Het lijkt erop dat het medicijn ook ontstekingsremmend werkt.
Dagelijkse prik
Tja. Natuurlijk vind ik het geweldig dat voor een grote groep mensen een grotere gezondheid en meer kwaliteit van leven gloort door een eenvoudige dagelijkse prik. Gedragsverandering is heel moeilijk en veel mensen zullen door deze medicatie weer moed krijgen om hun leefstijl aan te pakken.
Melkkoe
Maar de afslankprik is ook gewoon symptoombestrijding gesteund door een industrie die niet schroomt om mensen afhankelijk te laten worden van medicatie. Deze nieuwe melkkoe maakt mensen verslaafd aan dure dagelijkse prikken. Want als ze stoppen, komen ze weer aan.
Metabool syndroom
En natuurlijk neemt de hartgezondheid toe. Ik durf te voorspellen dat er ook minder jicht, vruchtbaarheidsproblemen en hoge bloeddruk te zien zal zijn. Niet alleen de middelomtrek neemt af maar alle markers van het metabole syndroom zullen verbeteren.
Boom
Dus laat ik de metabole gezondheidsboom weer zien. Onze gezondheidszorg is al niet meer betaalbaar en nu komt er weer een medicijn die weliswaar ook positieve gevolgen heeft voor uitgaven aan de risico’s van leefstijlgerelateerde aandoeningen. Maar het blijft symptoombestrijding. Een slechte leefstijl compenseren met een prik waardoor het risico op aandoeningen verlaagt maar niet verdwijnt.
Bij de wortels aanpakken
Wanneer gaan we ook geld besteden aan het aanpakken van gezondheid bij de wortels? Door stress aan te pakken, door scholing, door leefstijlgesprekken al voor de conceptie en het inrichten van een minder obesogene omgeving?
Ik heb hier een aantal voordelen en nadelen genoemd. Via LinkedIn is de lijst aangevuld met voor- en nadelen. Denk jij mee en kun je deze lijst aanvullen?
Voordelen afslankprik
- Besparing op medische handelingen door lager risico op leefstijlgerelateerde aandoeningen
- Niet alleen diabetes type 2 en obesitas worden aangepakt maar het risico op alle aandoeningen gerelateerd aan leefstijl en metabole verstoring zal verlagen. Denk aan vruchtbaarheidsproblemen tot angsten en depressie.
- Ook mensen die niet of geen regie hebben over eigen leefstijl hebben de mogelijkheid om hun kwaliteit van leven te verhogen.
- Mogelijk leidt de prik ook tot aanleren nieuw gedrag.
- Mensen voelen wat een gezondere leefstijl kan opleveren.
- Mogelijk verlaging kosten van de gezondheidszorg door minder of uitstel van ingrepen.
- Mogelijk positieve gevolgen op grotere schaal door een gemiddeld lager gewicht van mensen. Denk aan luchtvaart maar ook minder consumptie.
- Vooralsnog positieve bijwerkingen.
- Reversibele aanpak en niet chirurgisch.
- Prima tool als ondersteuning voor een verdere aanpak op leefstijl
Nadelen afslankprik
- Afhankelijkheid: als je stopt kom je weer aan.
- Wat zijn de bijwerkingen op lange termijn?
- Tot nu toe alleen voor diabetespatienten en mensen met geld. Daarnaast is de productie nog niet hoog genoeg waardoor mensen die het nodig hebben het niet (kunnen) krijgen.
- Symptoombestrijding en leidt af van het werkelijke probleem.
- Noodzaak om de oorzaken aan te pakken neemt af. Niet alleen op individueel niveau maar ook voor de overheid.
- We blijven afhankelijk van de farmareuzen die ons met veel onderzoek zullen overtuigen dat we niet anders kunnen.
- Vorige week las ik ergens de schatting dat in de VS nog maar zeven procent van de volwassenen metabool gezond is. Hier heeft meer dan de helft van de volwassenen overgewicht. Zullen al die mensen zichzelf voor gek verklaren als ze nog ouderwets hun best doen met een ommetje en een wortel als snack?
- Met de afslankprik zul je veelal niet meer op een gezond gewicht komen. Ondanks de gezondheidswinst betekent dat het wellicht uitstel van aandoeningen zal zijn.
- Bij bariatrische ingrepen bleek dat onderliggende verslaving maakte, dat ondanks dat fysieke beperking kleine porties mogelijk maakte, mensen erdoorheen aten. Door het drinken van calorierijke milkshakes of gewoon alcoholverslaafd werden. Wat zal er met deze hoofdhonger gebeuren bij de afslankprikken?
- De noodzaak om gezond te eten is er niet (meer). Welke gevolgen heeft dit voor de voedingswaarde van het eetpatroon? Krijgen we een nieuwe groep met ondervoeding?
- Er zijn non-responders, het werkt niet voor iedereen.
- Er is nooit een single-interventie aanpak, overgewicht is een multifactorieel probleem.
*De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij United berekende jaarlijks tot $80 miljard vliegtuigbrandstof te kunnen besparen als het tijdperk van de obesitasmedicijnen zou aanbreken. Supermarkten en levensmiddelenfabrikanten vrezen echter een grote daling van de omzet.