Een uitverkochte zaal en toch was het muisstil: de Amerikaanse psychiater Georgia Ede kreeg het voor elkaar. Ter promotie van de Nederlandse vertaling van haar nieuwe boek Heel je hoofd vertelde zij op 29 mei bij De Academie in Ede hoe onder andere het keto dieet onze mentale gezondheid kan verbeteren. Wat is haar belangrijkste boodschap en hoe vertalen we dit naar onze praktijk?
‘Om anders te denken mét voeding moeten we anders denken óver voeding,’ schrijft Georgia Ede in Heel je hoofd, verander je voeding, verbeter je stemming en verminder je angst ‘(uitgeverij Lucht). Zij spreekt internationaal over voeding en psychiatrie en ontwikkelde het eerste en enige medisch erkende ketogene dieet bij psychiatrische aandoeningen. ‘Wát een intrigerend inzicht,’ vond klinisch psycholoog Sandra Veenstra, een van de 60 aanwezigen, na afloop. ‘Je kunt mentale ziektes zien als een soort ontsteking van het brein en je kunt het brein terug in balans brengen met bijvoorbeeld het ketodieet.’
Ziek door de Schijf van 5
Dat sterk bewerkt voedsel tot een heel scala aan lichamelijke en mentale klachten kan leiden is voor leefstijlprofessionals geen nieuws. Maar ook volkoren granen, peulvruchten en andere koolhydraatrijke producten die een prominente plek in de Schijf van 5 hebben, doen volgens Ede meer kwaad dan goed. Hoe komt dat, waarom is het ketodieet zo gezond en wat zijn andere voedingspatronen waarmee we onze gedachten, gevoelens, gedrag en gezondheid positief kunnen beïnvloeden? Kalm, trefzeker en met zachte stem legde Georgia het allemaal uit.
Ketotijdperk
Vlees is niet gevaarlijk, veganistische diëten zijn niet gezonder en anti-oxidanten zijn niet het antwoord: Georgia’s lessen staan haaks op veel gangbare opvattingen en zijn voor veel mensen opzienbarend. Maar niet voor Bram Bakker, ex-psychiater en eigenaar van Uitgeverij Lucht. Hij interviewde Georgia na afloop van haar lezing en kon, net als Georgia zelf, de nieuwste wetenschappelijke inzichten koppelen aan zowel kritiek op de huidige psychiatrie als aan eigen ervaringen met het ketodieet. Minder pijn en andere lichamelijke klachten (Georgia). Een helderder hoofd. Meer focus. Meer energie (beide).
Een meanderend gesprek, met een heldere conclusie. Bram: “We staan vandaag, hier en nu, aan het begin van een nieuw tijdperk. Een bijzonder moment! We kunnen niet meer om de invloed van voeding op onze psychische gezondheid heen en we willen, móeten, zoveel mogelijk mensen helpen om de voordelen van bijvoorbeeld het ketodieet te ervaren.
Actie: 7 stappen
Maar hoe doen we dat? Wat is nodig om dit alles te vertalen naar de Nederlandse praktijk? Aan het einde van de middag verdeelden de toehoorders zich in groepjes en kwamen met elkaar tot de volgende actielijst:
-
Voel
Ervaar zelf wat het ketodieet met je doet en hoe het werkt. ‘Alleen dan kun je ook een zaadje planten bij je cliënten en hen met overtuiging begeleiden,’ weet bijvoorbeeld leefstijlcoach Petra Overgaag uit ervaring.
-
Vertel
Deel je ervaringen, niet alleen met je cliënten maar ook met collega’s. Niks zo inspirerend als een overtuigend ervaringsverhaal!
-
Doceer
Maak voeding(spsychiatrie) en leefstijlcoaching een onderdeel van de opleidingen voor álle zorgprofessionals.
-
Onderzoek
Dat het publiek zo muisstil was, kwam mede door de cijfers die Georgia presenteerde. ‘Indrukwekkend,’ zegt psycholoog Sandra Veenstra,’ dat de effectsize (Cohen’s d) van medicatie bij depressie 0,3 is, wat beperkt maar wel significant is, maar dat het ketogeen dieet een effect size van 3,1 tot 3,6 laat zien. Als we zo’n getal zouden vinden bij een medicijn zou het alle kranten halen.’ Om meer mensen te overtuigen is meer onderzoek nodig. En aandacht daarvoor op arts-congressen. Plus: een nieuwe leerstoel aan Nederlandse Universiteiten.
-
Verbind
Verwijs naar en leer van andere early adaptors: diëtisten, (huis)artsen, GGZ-collega’s en andere zorgprofessionals. Bedenk daarbij dat het, zoals Yneke dat noemt, ‘geen zin heeft om te trekken aan een dood paard’. Richt bijvoorbeeld het platform met een naam als voedingspychatrie.nl op, en maak een marketingstrategie.
-
Voorkom
Goed eten kan klachten verminderen, maar voorkomen is nog beter. Zet dus in op preventie. En begin bij het begin: op scholen.
-
Vertrouw
‘Veel mensen zijn sceptisch en er is nog veel weerstand,’ zeggen Georgia en Bram. ‘Maar het tij is niet te keren.’ Heb dus moed, geduld en vertrouwen.
Toekomst: Ketokliniek?
Na afloop waren veel deelnemers geïnspireerd om direct stappen te zetten. Juriste Margriet Stel volgt het ketodieet al jaren wil een voedings- en leefstijlpraktijk beginnen. ‘Ik ben 53, maar mijn supersonische weegschaal geeft aan dat mijn lichaam 36 is. Ik voel me zo goed! Ik vond het fantastisch om Georgia te ontmoeten. Het belangrijkste vind ik te weten dat hoge insulineniveaus in het lichaam een laag niveau in de hersenen geven bij insulineresistentie. De hersenen zwemmen in glucose en dat veroorzaakt grote problemen. Knap hoe Georgia ingewikkelde mechanismes zo begrijpelijk uitlegt.’
Petra Overgaag, leefstijlcoach en ambulant begeleider voor mensen met hulpvragen vanuit de GGZ, gaat zelf het ketodieet weer oppikken. ‘Ik zie veel goede effecten bij mijn cliënten en was zelf in 2 maanden bijna 5 kilo afgevallen. Ik was veel energieker. Toch ben ik ermee gestopt, om allerlei praktische redenen. Inmiddels zit die 5 kilo er weer bij en voel ik me een stuk minder sterk, fijn en gefocust. Na vanmiddag ga ik weer beginnen!’
Psycholoog Sandra Veenstra tenslotte, gaat naar huis met nog meer inspiratie om haar cliënten met voedingsadvies te ondersteunen. ‘Het mooiste zou zijn als ik hen naar een ketokliniek kon verwijzen,’ zo droomt ze. ‘Waar mensen in een mooie omgeving 2 weken in alle rust kunnen verblijven. En de vele voordelen van het ketodieet kunnen ervaren.’
En dat is precies wat Georgia Ede zoveel mogelijk mensen gunt: een beter leven door beter te eten. ‘Voor iedereen die het gevoel heeft alles al geprobeerd te hebben: geef alsjeblieft niet op, zo schrijft ze. ‘Als je bereid bent om nog één ding te proberen, staat er hoop op het menu.’
Susanne de Joode
Meer van en met Georgia Ede
Wil je meer leren of zelf ervaren?
- E-learning ketogeen voor iedereen, om het zelf te ervaren
- 6-daagse training ketogene leefstijl voor diëtisten, start 1 oktober 2024
- 1-daagse training ‘Leefstijl bij psychische aandoeningen – wat is de rol van de huisarts?’ op 7 oktober 2024 met Wiepke Cahn en Jeroen Deenik