Koukleumen in de Lek voor je humeur

Ik zit in een de WhatsAppgroep Brrrrrr.
Daarin wordt regelmatig gevraagd of ik mee kom dippen in de Lek. Brrrr….

Het nut van koudeblootstelling

Het is er deze winter nog niet van gekomen. Wel sta ik iedere ochtend onder een koude douche omdat ik daar heel vrolijk van wordt. Er zijn heel veel redenen om dat niet te doen. Je valt er niet van af en ik blijf een koukleum.
Maar een dip in de rivier of dompelbad en koude douches worden steeds populairder. En er komt ook steeds meer wetenschap die de voordelen onderbouwt voor lichaam en geest. Zo weet ik nu waarom ik vrolijk word van een douche van 5 graden!

Dopamine

Een studie uit 2000 onderzocht hoe verschillende watertemperaturen (32°C, 20°C en 14°C) het dopaminegehalte in het bloed beïnvloeden. De resultaten toonden aan dat bij blootstelling aan 14°C koud water dopamine met meer dan 250% steeg. Dit effect hield bovendien urenlang aan na de koudeblootstelling.
Dopamine is een neurotransmitter die verantwoordelijk is voor motivatie, plezier en alertheid. De geleidelijke stijging van dopamine verklaart waarom ik me vrolijk voel na een koude douche van 5°C!

Post-cold High

Ander onderzoek laat zien dat kou het centrale zenuwstelsel activeert en een duidelijke impact heeft op stemming en energie. Dit verklaart waarom veel mensen een “post-cold high” ervaren, vergelijkbaar met het gevoel na intensieve lichaamsbeweging.

Maresin

Naast de mentale voordelen heeft koudeblootstelling ook sterke ontstekingsremmende effecten. Een recente studie in Nature Metabolism ontdekte dat koude de afgifte van Maresin verhoogt, een ontstekingsremmend hormoon dat door bruin vet wordt geproduceerd.

Bruin vet wordt geactiveerd bij kou om warmte te genereren. Daarbij zet het de omega-3 vetzuur DHA (dat in vette vis voorkomt) om in Maresin, wat ontstekingen in de lever en het hele lichaam verlaagt. Dit mechanisme werkt onafhankelijk van gewichtsverlies, wat betekent dat de voordelen puur voortkomen uit de hormonale veranderingen door koudeblootstelling.

In experimenten met dieren werd zelfs bruin vet getransplanteerd van aan koude blootgestelde dieren naar andere dieren, wat aantoonde dat het ontstekingsremmende effect overdraagbaar is. Ook bij mensen werd een verhoging van Maresin-niveaus gemeten na koudeblootstelling.

Voeding rijk aan DHA (zoals vette vis en krillolie) kan de productie van Maresin ondersteunen en zo de ontstekingsremmende effecten van kou vergroten. Hoewel dit nog niet 100% bewezen is, wordt het eten van omega-3-rijke voeding sterk aangeraden.

Wat moet je niet doen bij koudeblootstelling?

Hoewel koudblootstelling veel voordelen biedt, is het belangrijk om de timing goed te kiezen:

• Niet direct na een workout (binnen 4-6 uur), omdat ontstekingsreacties na training essentieel zijn voor spiergroei.
• Niet vlak voor het slapengaan, omdat kou het zenuwstelsel activeert en inslapen moeilijker kan maken.

Misschien vandaag toch met mijn hond weer eens mee de Lek in!

Yneke

Bronnen:

Dopamine en koudeblootstelling

Maresin