Leefstijlcoaching in België: pionieren vanuit De Academie

Met een enigszins ‘bang hartje’ begon de Vlaamse apotheker Mieke Noels aan de nascholing coaching en leefstijl voor artsen. Inhoud én vorm van de opleiding lagen buiten haar comfortzone. Nu heeft ze haar diploma op zak en brandt er een heilig vuur: ‘Er is in België nog veel te weinig aandacht voor leefstijl en preventie.’

Waarom ben je de opleiding tot leefstijlarts gaan volgen?

“Ik sta al heel veel jaren in de apotheek. De laatste jaren groeide bij mij steeds meer frustratie over het feit dat ik vooral bezig was met behandelen. Het is natuurlijk geweldig dat er goede medicatie bestaat, maar naar mijn gevoel wordt er, zeker in België, veel te weinig aandacht besteed aan leefstijl en preventie. Die frustratie werd steeds groter en ik ben op zoek gegaan naar een opleiding die daarbij aansloot. In België vond ik geen volwaardige leefstijlopleiding voor artsen en andere zorgprofessionals, dus ben ik over de grens gaan zoeken.”

Waarom koos je voor de Academie Coaching en Leefstijl?

“Vanwege de inhoud en opzet. Ik heb een online infosessie gevolgd en een introductie meegemaakt. Daarna heb ik lang getwijfeld of ik het echt zou doen, omdat de opleiding buiten mijn comfortzone lag. Ik ben geen Nederlander. Jullie (onderwijs)cultuur is toch heel anders dan die van ons.”

En, hoe is de nascholing voor artsen bevallen?

“Het was anders dan verwacht. Niet slechter – gewoon ánders. Ik ben als Vlaamse gewend aan theoretische lessen met weinig interactie. Maar bij De Academie bestudeerden we de theorie over coaching en leefstijl thuis en gingen we daar tijdens de lessen mee aan de slag. Daar moest ik echt flink aan wennen, maar ik heb er zóveel aan gehad. De steun van mijn medestudenten hielp enorm. Ik herinner me nog die eerste les, waarin we onze buddy’s moesten kiezen. Ik dacht: “O nee, wat een raar systeem.” Maar achteraf bleken mijn 3 studiemaatjes superwaardevol. Twijfels bespreken, samen voorbereiden op examens, oefenen met coachees… Ik ben nu, naast mijn werk in de apotheek, bezig om mijn praktijk Stapsgewijs Leefstijlcoaching op te zetten. Maar dat wordt een lange weg.”

Waarom is het lastig om in België een praktijk als leefstijlcoach te starten?

“Leefstijlcoaching’ is in België niet bekend. Als ik zeg: “Ik ben leefstijlcoach”, dan weet niemand wat dat precies inhoudt. Hier wordt preventie vooral bekeken door de bril van diëtisten en kinesitherapeuten, die als de belangrijkste schakel worden gezien. Mensen vergelijken mij daar dan ook automatisch mee. Er is ook nog geen financieringsstructuur voor leefstijlcoaching, zoals in Nederland. Geen samenwerkingsverbanden, geen infrastructuur. Er is veel pionierswerk te doen! Ik dacht altijd van mezelf dat ik dat niet durfde, maar door wat ik tijdens de opleiding heb ervaren voel ik in al mijn vezels dat ik hieraan wil bijdragen. Dus ook nu zal ik weer uit mijn comfortzone stappen, en mensen opzoeken, netwerken, bruggen bouwen. Gelukkig begint het ook in België te bewegen: 15 maart hadden we het allereerste medische Leefstijlcongres, in Gent. Met 500 artsen was het uitverkocht, maar ik was er bij! Spijtig genoeg werd er helemaal niks gezegd over leefstijlcoaches, nog altijd onbekend in Vlaanderen dus…”

Hoe hebben je oefencoachees jouw coaching ervaren?

“Heel positief. Hun feedback was, ondanks mijn uitleg voorafgaand, toch dat het anders was dan ze hadden verwacht. De Belgische cultuur is meer gericht op advies geven en ontvangen. Mijn coachees verwachtten dat ze, zoals bij een diëtist, met voedingsschema’s en duidelijke instructies naar huis zouden gaan. Maar ik zette hen zélf aan het werk, vooral door te luisteren en open vragen te stellen. Coaching gaat nou eenmaal veel dieper dan adviseren – dat heb ik zelf ook moeten leren en ervaren. Door proefcoachees te begeleiden, merkte ik hoe belangrijk het is om wél onder de oppervlakte te gaan. En juist dat maakt dit vak voor mij zo boeiend: dit is écht wat ik wil doen.”

Geef eens een voorbeeld?

“Een van mijn proefcoachees heeft overgewicht. Door me te richten op de vraag achter de vraag, kwamen we bij haar lage zelfbeeld. Zelfacceptatie was dus een groot thema. Ons zorgsysteem is zo geregeld dat dit soort onderwerpen thuishoren bij de psycholoog. Bij een diëtist zal het minder aan bod komen. En ook ik voelde, als Vlaamse, weerstand om op dat lage zelfbeeld door te vragen. Maar juist die diepere thema’s zijn vaak de sleutel tot gedragsverandering. Dat was voor mij zo’n eye-opener uit de opleiding: bewustwording van patronen en overtuigingen vergroot de kans op blijvende gedragsverandering. Grappig toch, juist waar je de meeste weerstand tegen hebt, is vaak datgene waar je het meest van leert.”

Interview Susanne de Joode