“De vraag is hoe we de zorg gaan veranderen als we weten dat we in 2033 tweehonderdduizend zorgmedewerkers tekortkomen. We zullen met de vraag en het aanbod van zorg echt iets anders moeten, anders rijden we op een muur af.”
Deze uitspraak is van Sjaak Wijma, scheidend bestuursvoorzitter van Zorginstituut Nederland. Een journalist vroeg hem ook in de Volkskrant van 2 oktober 2024 hoe hij op een verjaardag uitlegt wat er moet gebeuren. Een andere uitspraak van hem is “In de zorg zijn we te lief voor elkaar. Zo komen we er niet”.
Wat moet er in de zorg dan gebeuren?
1. In het ziekenhuis komen veel mensen die ergens zijn ontspoord: Mensen met schuldenproblematiek, of mensen met overgewicht die op een gegeven moment knie- of heupklachten krijgen. Daar moet eerder iets gebeuren
2. Wat bepaalt onze gezondheid:
Zorg 10%
Omgeving 40 %
gedrag 40 %
Dus op dat verjaardagsfeestje is dan de vraag: waarom geven we 110 miljard uit aan die 10 % gezondheid die we via de zorg kunnen verbeteren?
3. De overheid heeft de verantwoordelijkheid om onze omgeving te regelen: Waarom staan er overal McDonald’s? Waarom accepteren we Tata, waarom wonen er nog mensen naast de snelweg?
4. Investeren in welzijn en preventie. De zorg is 24 uur per dag bereikbaar, maar als je bij de gemeente aanklopt met schulden, kun je daar tot 4 uur ‘s middags terecht.
5. Elk jaar maken we het budget van de wijkverpleging niet op, er is 700 miljoen euro onderbesteding. Investeer dat in maatschappelijke hulp.
6. Niet behandelen als optie moet beter met patiënt besproken worden.
7. Kritischer kijken: “Voor uitgezaaide kanker hebben we tien jaar lang geneesmiddelen toegelaten, voor bij elkaar ruim 260 miljoen euro en we zien nu dat ze in totaal gemiddeld één maand levensverlenging geven.”
8. Over het niet vergoeden van obesitasmedicijn: “Het ging ons echt te ver om maximaal 1,3 miljard euro uit te geven en te zeggen: we hebben een ongezonde leefomgeving, we hebben ongezond gedrag, daar kijken we niet naar, doe ons maar die pil.”
Geen geld voor preventie
Ik heb de voor mij opvallendste punten op een rij gezet in het interview. Opvallend, omdat ik ook van de artsen in de opleiding iedere keer weer dezelfde geluiden hoor: wel geld voor dure zorg, geen geld voor preventie.
En ook, preventie moet volgens artsen niet alleen in zorg liggen. We moeten het met zijn allen doen. Vanaf de wieg, op school, onze omgeving.
Gisteravond droomden enkele artsen met mij over hoe Nederland eruit zou zien wanneer gezonder gedrag normaler wordt. Of beter gezegd, de makkelijke keuze…. We zagen mensen met meer plezier, meer mensen buiten in een groene omgeving, mensen met meer regie op hun eigen leven, met meer kwaliteit van leven..
En een dokter met meer plezier in hun werk en meer vrije tijd 🙂