Vet in de cellen!
Ik kreeg een leuke vraag van een goede wielrenner. Hij had gehoord dat goed getrainde wielrenners vet in hun spiercellen hebben. Hij vroeg zich af waarom dat bij wielrenners duidt op iets heel positiefs maar bij mensen met diabetes op een hele ongezonde situatie. Wat is het verschil?
Wanneer je te veel energie binnenkrijgt dan slaat je lichaam het teveel aan energie op als vet. Van vet kun je grote hoeveelheden aanleggen onder je huid of in je buik. Maar wanneer je langere tijd veel vet opslaat en inactief bent dan loop je het risico dat je stofwisseling verstoord raakt. Er ontstaan dan verschillende processen naast elkaar die ertoe leiden dat je minder gevoelig raakt voor insuline. Deze insulineresistentie kan niet alleen leiden tot diabetes maar ook tot hart- en vaatziekten en bijvoorbeeld kanker of dementie.
Een van deze processen is dat spiercellen minder goed vet kunnen verbranden en vet dan ook in de spiercellen gaan opslaan. Dit vet in de spiercellen kan ophopen en maakt het lichaam minder gevoelig voor insuline. Maar ook dat spieren van mensen bij wie insuline minder goed werkt meer vetten opnemen. In deze spiercellen zie je kleine vetbolletjes bij de energiefabriekjes in de cel, de mitochondriën.
Bij sporters die een goede vetverbranding hebben, zie je ook vetbolletjes bij de mitochondriën. Een sporter met veel duurvermogen en conditie heeft veel meer gezonde mitochondriën dan een persoon die inactief is. Het vet in deze spiercellen heeft een hoge ‘turnover’. Het krijgt niet de kans om ‘oud’ te worden omdat het gebruikt wordt als energiebron. Het is dus juist een teken dat de vetverbranding goed is.
Bij inactieve mensen met insulineresistentie is de turnover laag. Het vet wordt niet verbrand, wordt oud. Je zou ook kunnen zeggen het vet wordt ranzig. Deze veroudering van dit vet leidt tot schade aan het vet in de spiercel, tot giftige stoffen en verdere verstoring van de processen in de cel.
Voor een gezonde spiercel moet opslag en turnover in balans zijn. Activiteit helpt hierbij. Wanneer je regelmatig intensief beweegt zorgt je lichaam ook dat schade aan celonderdelen en beschadigde cellen worden opgeruimd. Bewegen draagt dan ook bij aan een gezonde stofwisseling en kan helpen om bij insulineresistentie je (spier)cellen gevoeliger te maken voor insuline. Daarnaast helpt beweging om je vetverbranding te verbeteren. Tips om je vetverbranding te verbeteren zijn bijvoorbeeld voor het ontbijt actief zijn en het te houden bij drie maaltijden per dag. Daarvoor hoef je geen getrainde wielrenner te zijn 🙂